Navigation Menu

Tezhip - Kitap Süsleme Sanatı

Arapçadan dilimize geçen, aslen altın ( zehep ) kökünden türemiş ve altınlamak anlamında kullanılmıştır. Ülkemizde tezhip sanatı, islami kitaplarda sayfa ve kapak süslemelerinde kullanılırlar. Genellikle bitki, çiçek, desenler ve simetriden esinlenilir. Tezhip sanatıyla uğraşan erkek sanatçılara müzehhip, bayan sanatçılara müzehhibe denilir.

Tezhipte özellikle klasik akım rağbet görmektedir. Klasikleşmiş desen ve formlar, yeni kompozislarda kullanılır ve modernize edilir. İlk başlangıç dönemlerinde hat sanatının etrafının süslenmesi olarak başlanmıştır. Son dönemde özellikle daha fazla rağbet görmeye başlamıştır. Üniversitelerin güzel sanatlar bölümlerinde birçok öğrenci yetişmektedir. Bu sanatın bilinen en ünlü isimleri Rikkat KUNT ve Ülker TANSI' dır.

Hat ve cilt sanatında kullanılan tezhip sanatı altın ile yapıldığında halkari denir.Türklerin tezhip sanatında ilerlemeleri Selçuklu ile başlamış ve diğer Türk devletleriyle devam etmiştir. Özellikle Osmanlı döneminde Yavuz Sultan Selim'in zaferle sonuçlandırdığı çaldıran savaşıyla, Tebriz' deki zanaatkarlar getirilerek tezhip sanatında büyük gelişmeler yaşanmıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde altın süslemeler ve lacivert renk gündemde olmuştur. Aynı dönemde işçilik kalitesi zenginleşmiştir. Saz yolu üslubu yine bu dönemde görülmüş ve en güzel örnekleri üretilmiştir. Osmanlıda çiniden, kumaşa, kuyumculuktan kitap bezemesine kadar birçok alanda kullanılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde ünlü nakkaşlar Şah Kulu ve Kara Memi bu alanda harikalar meydana getirmiştir. Usta müzehhip olan Kara Memi çalışmalarında bahar renkleri ve bahar çiçeklerini kullanmıştır. Tezhip sanatına büyük yenilikler katmıştır.

Follow @ Rehberimol